Recht op je doel af - over voetbal en Jezus volgen

(jeugddienst n.a.v. Filippenzen. 3, 14- filmclip ‘de hardloper en zijn vader’ – leestip: Joyce de Jongh, ‘In de kruising, over voetbal en Jezus volgen, 2018.)

Voetbal en Jezus volgen lijken op sommige punten op elkaar. Heel wat bekende voetballers steken niet onder stoelen of banken dat ze zichzelf beschouwen als een volgeling van Jezus. Maar ook in het voetbalgebeuren zelf kom je van alles tegen waar je ook mee te maken krijgt als je Jezus wilt volgen.

Bij voetballen is altijd een spannende vraag: Wie zit er bij de selectie en wie valt er af? Op de dag van de wedstrijd is de vraag: Wie staat er op het veld, en wie zit er op de bank? Dat levert meteen al een scherpe vraag op naar jou. Als het over gaat over Jezus volgen, leven in zijn stijl, Waar plaats je dan jezelf? Toeschouwer op de tribune, bankzitter, warmlopen? Of sta je al echt op het veld en doe je mee? In het evangelie zien we dat Jezus zijn team samenstelt uit liefst hele gewone mensen die van Hem willen leren. En één van de mensen die hij selecteert en wil opstellen ben jij. Hij selecteerde je al toen je werd gedoopt.

Het WK is inmiddels al even aan de gang. En het is opvallend dat heel wat teams met een wereldster inmiddels naar huis zijn. Het is echt een teamsport en de landen die nu in de kwartfinales staan hebben vrijwel allemaal echt een sterk en hecht team. Iemand die vooral voor zichzelf speelt zal als het even tegenzit al beginnen te mopperen en te schelden. Niet alleen op de tegenstander en de scheidsrechter maar ook op de eigen teamgenoten. Ook dat hoort bij het volgen van Jezus. Samen iets zichtbaar maken van wie God is. En dat lukt het beste samen met andere gelovigen. in een sfeer waarin je elkaar bemoedigt en aanvult in plaats van weg te lopen of vooral te mopperen over wat beter kan.

Voor een goede voetballer worden vandaag de dag miljoenen betaald, Een van de duurste spelers van de wereld is de spits van Frankrijk Kylian Mbappe. Paris StGermain betaalde voor hem maar liefst 180 miljoen euro. Als je zo binnenkomt bij een club dan schept dat hoge verwachtingen. Voor jou en mij is een nog hogere prijs betaald. Geen goud of zilver maar het kostbaar bloed van Jezus. Die zijn eigen leven gaf om jou in zijn team te kunnen opnemen. Dat is de mooiste transfer die je als mens kunt maken. Van het rijk van de duisternis naar Gods wonderlijke licht.

Voetballers wisselen tegenwoordig best vaak van club. Maar er zijn ook mooie voorbeelden van bekende voetballers die maar voor één club willen spelen. Vroeger was dat Sjaak Swart bij Ajax, later Ryan Giggs bij Manchester United en Francesco Totti bij AS Roma en vandaag de dag is dat bijvoorbeeld Messi die al sinds zijn 13e bij Barcelona speelt en van plan is dat tot het einde van zijn loopbaan te doen. Dit soort spelers maakt dan alles mee met de club en de supporters. Zinderende duels en oersaaie wedstrijden, grootse triomfen en bittere nederlagen. Prijzen en blessures, op de schouders genomen worden of op de bank zitten. Vette jaren en magere jaren. Een coach met wie je clickt of een die je minder ligt. En door dat alles heen raak je steeds meer aan elkaar verbonden. Toen er heel veel mensen afhaakten en Jezus niet langer volgden vroeg Jezus aan zijn meest trouwe volgelingen: En jullie, willen jullie ook niet weg gaan? En hun antwoord was: Naar wie zouden we moeten gaan Heer? U spreekt woorden die eeuwig leven geven. Wie door alle seizoenen van het leven bij Jezus blijft leert hem op een steeds diepere manier kennen.

Als je ver wilt komen als voetballer vraagt het een gezonde levensstijl. Je moet echt topfit zijn om op het veld te kunnen presteren en een goede trainer zal ook letten op de levensstijl van zijn spelers. Michiel Kramer, de lange spits die voor Feyenoord speelde zat de eerste helft op de bank en stond in de rust ene broodje kroket te eten. Voor zijn trainer reden genoeg om hem uit de selectie te zetten en weg te sturen bij de club. Wat je eet en drinkt heeft invloed op je gezondheid, je stemming, je geheugen, je huid, je slaap, je concentratievermogen eigenlijk op alles. Dat is ook zo met je leven met Jezus. Waar voedt je je geest mee? Waar kijk je naar? Naar welke muziek luister je? Met wie ga je om? Het heeft invloed op wie je bent. Je lichaam is de tempel van je ziel. Alle reden er zuinig op te zijn.

Als je ver wilt komen met voetbal zal je moeten trainen. Door jezelf steeds maar te blijven trainen en oefenen wordt je technisch steeds sneller en lichamelijk ook sterker. Een bal aannemen, passen, schieten, koppen. Je leert het op het trainingsveld en in al die uurtjes dat je thuis in de buurt met de bal bezig bent. Naar wedstrijden kijkt hoe de besten dat doen. Groeien in je geloof en een sterke christen wilt worden dat gaat op dezelfde manier. Het vraagt van je dat je er tijd aan besteedt. Dat je het kunt opbrengen om er steeds mee bezig te zijn. Van anderen te leren en zelf te oefenen zodat je goed thuis raakt in de Bijbel. Weet hoe je met God kunt wandelen en hoe je anderen kunt dienen in Jezus naam.

Op het WK wordt alles uit de kast gehaald om wedstrijden te winnen en verder te komen in het toernooi. Op allerlei handige manieren proberen spelers hun overtredingen te verbergen. Of als er weinig of niks aan de hand is het veel theater te laten lijken op een overtreding. Er is veel leugen en bedrog op en om het veld te vinden. Beroemd is het voorbeeld van de Argentijnse speler Maradona die in 1986 in een beladen WK-kartfinale een doelpunt maakte met zijn hand. De scheidsrechter zag het niet en keurde de goal goed. Na afloop zei Maradona: het was een beetje het hoofd van Maradona en een beetje de hand van God. Twintig jaar lang heeft Maradona over dit doelpunt gelogen en dwong hij ook zijn teamgenoten hierover te liegen. En wie zo bewust zondigt zet de deur open voor de boze. Je ziet in zijn leven dat het van kwaad tot erger kan gaan. Later kreeg hij te maken met drugsverslaving, gevangenisstraffen, geweld, eetverslaving, schorsingen, belastingfraude enz. De Duitse spits Miroslav Klose deed dat anders. Ook hij scoorde een keer met zijn handen, het hele stadion ontplofte, zijn team juichte maar hijzelf aarzelde. En toen de scheids vroeg of het hands was zei hij: ja het was hands. Het doelpunt werd afgekeurd en ze verloren de wedstrijd uiteindellijk. Na afloop vroeg men hen voor de camera waarom hij dit zo had gedaan. Hij zei: er kijken in het stadion en thuis voor de buis duizenden jongeren. Als ik keihard lieg, welk voorbeeld geef ik dan?

Belangrijk is ook hoe je als speler dealt met de scheidsrechter en de regels. Je kunt nog zo briljant en begaafd zijn, als je denkt boven de regels te staan en geen boodschap aan de scheidsrechter te hebben wordt je vroeg of laat het veld afgestuurd. Er zijn nu eenmaal regels en grenzen. En als je daar overheen gaat volgt er een sanctie. Gele en rode kaarten, blessures en schorsingen. God heeft misschien wel iets van een wijze onpartijdige scheidsrechter. Er ontgaat hem niets en wie over grenzen gaat betaalt daarvoor een prijs. Maar het is tegelijk ook een wonderlijke scheidsrechter die alle overtredingen die in het spel zijn gemaakt op een vreemde manier ongedaan maakt. Alle uitgedeelde rode kaarten neemt hij zelf in Jezus op zich. Sluit zichzelf uit zodat wij mogen blijven staan. Leren om te gaan met leefregels en grenzen hoort ook bij het volgen van Jezus

Voor een goede wedstrijd is ook de grasmat van belang. Wie wel eens op een knollenveld heeft gespeeld weet hoe naar dat is. De bal doet niet wat je wilt en stuitert alle kanten op. De beheerder en terreinknechten zorgen ervoor dat op de wedstrijddag de grasmat er zo goed mogelijk bij ligt. Daar zijn ze de hele week druk mee soms tot net voor de wedstrijd. Zonder een goed veld geen wedstrijd. Deze wereld met alles wat er in leeft, groeit en bloeit is ons speelveld. We zorgen er als mensen vaak heel slecht voor zodat de aarde uitgeput raakt en het water en de lucht vervuild is. Bij Jezus volgen hoort ook dat we samen zo goed mogelijk zorgen voor het speelveld.

Een van de ergste dingen die je kan overkomen bij voetbal is dat je een eigen doelpunt maakt. Je helpt daarmee je tegenstander en doet jezelf pijn. Dat is wat wij mensen ook kunnen doen als we dingen doen die tegen Gods wil in gaan. Dan gaat het in je leven de verkeerde richting op. En als je daarmee doorgaat verpest je je relatie met God en mis je het doel van je leven. Daarom spoort Jezus mensen aan om van richting te veranderen en weer de goede kant op te gaan leven. Jezelf bekeren heet dat in de Bijbel.

Rond een voetbalteam is er ook een hele medische staf. Een clubarts, een fysiotherapeut, een masseur. Want tijdens de training of de wedstrijd kun je blessures oplopen. Dat kan lichamelijk zijn maar ook geestelijk. En dan is het fijn als je wordt verzorgd. Soms duurt zo’n herstelperiode een aantal dagen, weken of maanden. Jezus is ook zo iemand die zorgt voor zijn volgelingen. Hij kan je bevrijden van wat je tegenhoudt om echt in je kracht te staan. Hij kan je helpen genezen van wonden die je hebt opgelopen. En die dienst mogen we ook elkaar bewijzen in het team van Jezus.

Als je mee gaat spelen kom je al snel de tegenstander tegen. Je tegenstander zal zijn best doen om je uit je spel te halen. Hard en vuil spel, geniepige scheldwoorden, arrogantie, je aan kaart aansmeren, een overtreding uitlokken. Alles wordt uit de kast gehaald om je te ontmoedigen, je te intimideren en ervoor te zorgen dat je je focus verliest en je je gaat bezig houden bij bijzaken en vergeet waarvoor je gekomen bent: dee wedstrijd winnen. Jezus is er heel eerlijk over, dat als je Hem echt wilt volgen je te maken krijgt met weerstanden, met de tegenstander. Je kunt dan maar beter zorgen dat je daarop voorbereid bent en de wapens leert hanteren die God je aanreikt.

Bij voetbalwedstrijden wordt er veel gezongen. Op dit WK waren vooral de supporters van Argentinië daar goed in. Dat kennen we ook van de Ieren. Al verloren ze iedere wedstrijd. Ze bleven de hele wedstrijd zingen. In Nederland is het een hele belevenis om in een uitverkochte kuip het moment mee te maken dat Feyenoord scoort. 60.000 man zingt dan het lied I will surivive en stadion schudt op zijn grondvesten. En de tegenstander voelt zich er nog kleiner door. Zo is het ook in de geestelijke wereld. Krachtige worship jaagt de tegenstander schrik aan en vult je ziel met nieuwe kracht, moed, hoop, liefde. Zingen is twee keer bidden.

Een echte goede aanvoerder is heel belangrijk voor het team. Hij gaat voorop in de strijd, en is buiten en binnen het veld degene waar het hele team zich aan kan optrekken. Juist als de druk toeneemt en het even niet meezit. De aanvoerder van een team is vaak een gelouterde speler. Iemand die het allemaal heeft gezien en meegemaakt en in alles staande is gebleven.

Jezus onze aanvoerder. De Bijbel noemt hem onze overste leidsman en voleinder van het geloof. Hij heeft zelf de zwaarste strijd al geleverd op Golgotha en heeft met Pasen een klinkende overwinning behaald. En zijn naam boezemt overal en altijd diep ontzag in. Tegenover welke Angstgegner we ook staan. Wie gericht blijft op de grote aanvoerder en zijn aanwijzingen opvolgt zal met Hem en door Hem staande blijven.

We zeggen wel eens: Nederland heeft 17 miljoen bondscoaches. Over voetbal heeft iedereen vaak een mening. En als je op het veld staat zijn langs de lijnen op de tribune allerlei mensen die van alles roepen. En onder al die mensen is daar ook de coach die tussen alle andere geluiden probeert je te bereiken met een aanwijzing, een bemoediging, een waarschuwing. Wie Jezus volgt krijgt de Geest als een innerlijke coach. Hij komt in je wonen en wil je alles leren zoals een coach dat kan. Zodat je je eigen rol ontdekt en die zo goed mogelijk uitvoert. Hij wil je op de juiste tijd en op de juiste plek inzetten. Als je zijn stem in je leven leert herkennen zie je steeds duidelijker wat God van je vraagt.

God valt niet samen met de scheids. Hij is ook de enthousiaste en betrokken ouder die met hele veel betrokkenheid en belangstelling de verrichtingen van zijn kinderen gadeslaat. Ze bemoedigt en aanvuurt. In zijn liefde zwijgt Hij, in zijn vreugde zal hij over je jubelen. (Sef. 3,16) Ook als wij streng zijn voor onszelf en ons shirt over ons hoofd trekken van schaamte door de grond zouden willen zakken van schaamte dan staat hij daar, is Hij er bij en slaat een hand op je schouder en helpt je weer op de been.

Ja, we kunnen van voetballers veel leren. Zoals zij leven voor hun sport zo mogen wij gaan voor een leven met God. Paulus gebruikt beelden uit de sportwereld om daarmee aan te geven dat hij net zo’n drive heeft. Zijn doel is om Jezus te kennen. En bij al zijn keuzes houdt hij dat voor ogen. Hij is bereid om los te laten wat hem daarbij in de weg zit. Hij focust zich op wat bijdraagt aan groei van zijn leven met Jezus. En zo is hij vastbesloten om in die richting te leven.

Weet je wat de club is in Nederland met de allermooiste naam? Dat is Roda JC. Uit Kerkrade in Limburg. Ze maken momenteel niet hun beste tijd mee. Afgelopen seizoen degradeerden ze uit de eredivisie. Maar aan hun naam ligt het niet. RODA JC, het betekent: Recht op doel af. Juliana Combinatie. Je kunt bij die laatste twee letters ook denken aan Jezus Christus. En dan is de naam van deze club precies waar het vanmorgen over gaat. RODA JC: Recht Op Doel Af: Jezus Christus!

Leestip: Joyce de Jongh, ‘In de kruising, over voetbal en Jezus volgen, 2018. Ik heb er voor deze preek dankbaar gebruik van gemaakt.