Je geld of je leven

(Lukas 12:13-21)

Begrijpelijk

Ergens snap je de man uit deze gelijkenis wel. Hij heeft zijn zaakjes gewoon prima voor elkaar. Je zou kunnen zeggen dat hij behoorlijk binnen loopt. Alles wat hij heeft geïnvesteerd betaalt zich nu ruimschoots terug. Hij behaalt een prachtig rendement en hij kiest ervoor om te groeien. Om zijn bedrijf verder te ontwikkelen, meer opslagruimte te creeëren en zo een stevige basis te hebben die zijn bestaan voor jaren zullen verzekeren.

Buffers

Zo leven we toch eigenlijk allemaal? We investeren ontzetten veel om op een bepaald niveau te kunnen leven. En voor de risico’s dekken we onszelf in met een hele map vol verzekeringspolissen. Het liefst hebben we ook flinke financiële reserves, buffers waarmee we tegenvallers kunnen opvangen. En als het even kan een goed pensioen als een appeltje voor de dorst. En als we de kans krijgen kiezen we voor groei. We timmeren graag aan de weg, willen graag verder en meer en hogerop.

Droom

Ons ideaalplaatje ligt niet zo ver bij waar deze man van droomt. Dat je op een gegeven moment financieel onafhankelijk bent. Je schaapjes op het droge hebt. En dat je alle tijd hebt om te genieten. Dat je alleen nog hoeft te doen wat je leuk vind en fijn en gezellig. Een paar keer per jaar op vakantie naar verre oorden. Buiten de deur eten wanneer je wilt. Niet teveel stress en geen zorgen meer. Een relaxed en ontspannen leven. Het Zwitserse leven gevoel zeg maar.

Niets mis mee

En op zichzelf is daar ook niet zoveel mis mee. Worden we niet aangemoedigd om onze talenten vooral te ontwikkelen om eruit te halen wat er in zit? En als het allemaal een beetje lukken wil dan mogen we toch ook genieten van alle goeds dat het leven ons brengt?

Wat is er aan de hand?

Wat is er dan met deze man aan de hand? Waar wringt de schoen nu precies. Wat is er eigenlijk mis met hem? Hij is geen dief, hij buit niemand uit. Hij heeft met hard werken veel geld verdiend. En wil daar nu eens lekker van genieten So what?

Dikke ik

Als je goed kijkt, is er met deze man toch wel iets meer aan de hand. Wat opvalt, is dat alles draait om hemzelf. Er is in het hele verhaal geen ruimte voor anderen. Je leest niets over zijn vrouw, zijn kinderen, zijn familie, zijn vrienden, zijn buurt, zijn dorp. Als je goed telt gebruikt hij zes keer het woordje ik en vier keer het woordje mijn: Wat moet ik doen? Ík heb geen ruimte om mijn voorraden op te slaan. Toen zei hij bij zichzelf: Wat ík zal doen is dit: Ík breek mijn schuren af en bouw grotere waar ík al mijn graan en goederen kan opslaan. Dan zal ík tegen mijn ziel zeggen: Neem rust, eet, drink en vermaak je.

Mr. Selfie

In onze tijd zou deze man graag selfies maken. Ik en mijn land. Ik en mijn opbrengst. Ik en mijn oude schuren. Ik en mijn nieuwe schuren. Ik en mijn voorraden. Ik en mijn vermaak. Ik en mijn leven.

Dwaas

Jij dwaas, zegt God, vannacht zal je leven van je worden terug gevraagd. En voor wie zijn dan de schatten die je hebt opgeslagen? Jij dwaas, wist je niet dat je leven kort is en niet van jezelf? Jij dwaas, weet je niet dat het in dit korte leven niet gaat om wat je hebt maar om wie je bent? Niet om wat je bezit maar om wat je hebt gegeven? Jij dwaas, met je voorraden en buffers en tegoeden, ben je ook rijk bij God? Als je vannacht moet sterven, waar val je dan op terug? Is er dan een hand die je draagt? Een stem die je troost? Een woord dat met je mee gaat?

Dwaas

Het dwaze van deze man is dat hij zich heeft ingebeeld, dat hij alles in eigen hand heeft, ook zijn eigen leven. Dat hij leeft alsof er geen einde aan komt. Dat hij doet alsof er geen God is.

Wijs

Omgekeerd is het dus wijs om je ervan bewust te zijn dat je maar een kort poosje mag leven op deze aarde. Het is wijs om jezelf af te vragen: Als ik op mijn sterfbed lig hoe zou ik dan geleefd willen hebben? Op wat voor soort leven zou ik dan willen terug kijken? Hoe zou ik willen dat de mensen zich mij zullen herinneren? Met welke manier van leven kan ik straks met een goed geweten en zonder schaamte God ontmoeten? Welke woorden zou ik kiezen op de steen boven mijn graf? En als ik dat helder heb: dan laat ik dat motto, dat vooruitzicht bepalend zijn voor mijn leven vandaag en morgen. In allerlei kleine stappen en keuzemomenten.

Danken

Het sleutelmoment in dit verhaal is dit. Als de man daar staat met al zijn bezittingen en zich afvraagt: Wat moet ik doen? Wat je moet doen? God danken misschien? Op je knieën gaan en God bedanken dat Hij je zoveel geeft en je zo rijk zegent.

Waartoe op aarde

Het komt geen moment in hem op. De tragiek van deze man is dat hij echt denkt dat dit leven draait om: relaxen, eten, drinken en genieten. En dat zijn heel fijne dingen die je leven jeu geven. Maar wat deze man niet ziet, is dat hij gemaakt is door de Schepper die ons heeft gemaakt voor een veel hoger doel. De Westminster Kleine Catechismus begint met de vraag: Waartoe zijn wij hier op aarde? En het wonderschone antwoord luidt: ‘Het hoogste doel van de mens is God verheerlijken en eeuwig van hem genieten. Man’s chief and highest end is to glorify God, and fully to enjoy him forever.

De Grote Scheiding

En als je je steeds maar laat leiden door je begeerten, je verlangens. Dan leef je dus voor jezelf en dan ben je niet vrij en ben je ook minder mens. Misschien kent u het boek ‘de grote scheiding’. Het is geschreven door de bekende C.S. Lewis. Het gaat over een groep bewoners van de hel, die op een dag een busreis maken naar de hemel om te zien of ze daar zouden willen wonen. En het aangrijpende is dat die mensen dat niet willen. Ze hebben een leven lang bepaalde keuzes gemaakt. En zo zijn ze geworden wie ze zijn.

Hagedis op de schouder

In dat voorportaal van de hemel beschrijft Lewis een mens die geregeerd wordt door wellust en begeerte. Hij is niet meer dan een schim. En op zijn schouder zit een hagedis die het beeld is van de begeerte en hem steeds van alles in het oor fluistert. Op een gegeven moment ontmoet deze schim een engel en de engel vraagt of hij de hagedis mag doden. De man stribbelt eerst flink tegen maar stemt uiteindelijk toe. En op het moment dat de hagedis gedood wordt veranderd de man in een prachtig mooi mens en de hagedis in een groot paard. En op dat paard gaat de man er in vliegende galop vandoor op weg naar het paleis van de Koning. Dit beeld geeft precies aan waar het om draait. Als God je grootste passie is, als Christus je grootste schat is, dan wordt je steeds meer de mens zoals Hij je heeft bedoeld. Dan worden al je verlangens vervuld en geven ze je leven kracht en richting. Ook al gaat het in je leven niet altijd zoals je je had voorgesteld.

Rijk zijn in God

Wij mensen zijn gemaakt om in relatie te leven met Hem die ons geschapen heeft. We zijn ervoor bedoeld om rijk te zijn in God. Onze bestemming is om te leven voor zijn aangezicht. Vanuit het besef dat alles wat ik ben en wat ik heb, alles wat ik kan en wat ik doe, heb ik ontvangen uit Zijn handen. Ik heb het een poosje te leen en ik klamp me er dus niet teveel aan vast, maar probeer het te bezitten op de open palm van mijn hand. Want mijn ware rijkdom ligt niet in wat ik bezit. Mijn grootste schat is God zelf, die mij zo lief heeft dat hij voor mij de hoogste prijs heeft betaald. De prijs van zijn kostbaar bloed, zodat ik altijd van Hem zou zijn.

Vat vol driften

Deze man is bevangen door hebzucht. En laten we vanmorgen eerlijk zijn, die hebzucht komen wij ook tegen in ons hart. We hebben allemaal iets hebberigs, iets in ons dat altijd maar meer wil. Nooit tevreden, nooit genoeg. Ons hart zit soms vol met duistere begeerten en verborgen verlangens. Het is een vat vol lusten en driften en hoe win je het daarvan?

Rat in de cockpit

Ik hoorde eens een verhaal van een piloot die lang geleden hoog in de lucht was, in een wat ouder vliegtuig. Ineens ontdekte hij dat er een rat in de cockpit zat, die zat te knagen aan de kabels van het vliegtuig. De piloot zat in een duivels dilemma. Als hij de rat zijn gang zou laten gaan dan zou het vliegtuig al snel onbestuurbaar worden. Maar achter de rat aangaan zou betekenen dat hij de stuurknuppel los zou moeten laten en in beide gevallen zou het toestel neer storten.

Op een hoger plan

En ineens wist hij wat hij moest doen. Hij liet het vliegtuig stijgen en stijgen zo hoog als hij kon, en hoe hoger hij vloog, hoe minder zuurstof de rat kreeg, hij werd steeds minder actief tot hij uiteindelijk stikte en het gevaar was geweken.

Niet geobsedeerd

Laten we niet geobsedeerd zijn door onze duistere en donkere kanten. Laten we ons ernaar uitstrekken om te leven op een hoger plan. In het licht van Christus. Dat niveau hoeven we niet al klapwiekend zelf te bereiken. Niet door kracht, noch door geweld, maar door mijn Geest zegt de Heer. Zoals vogels gebruik maken van luchtstromen. zo laten wij ons meevoeren op de wind van de Geest. Ontspannen, vertrouwend, zuiver en vrij.

Veertig dagen

Beste broeders en zusters we lezen dit verhaal in de veertigdagentijd. Die veertig dagen waarin we stil staan bij de weg die Jezus voor ons is gegaan. Wat hij ervoor over heeft gehad om ons vrij te kopen. Die veertig dagen zijn ook bedoeld om onszelf af te vragen wat wij met die vrijheid doen. Spiegel jezelf de komende dagen eens aan deze gelijkenis. Leef je het leven dat je zou willen leven? Is er balans in je leven tussen God, de ander en jezelf? Hoe ga je om met geld en goed? Waar draait het om in je leven? En vooral: wat is je grootste schat? Want, waar je schat is, daar is ook je hart.