Leven in het Koninkrijk (1): Verander nu je leven!

(Markus 1,14-20)

Scheepshoorn

Een doordringend geluid is het, zo’n scheepshoorn. Het beeld dat je erbij zou kunnen hebben. Is dat van een groot schip dat zich klaarmaakt om uit te varen. Het is rond dat schip een drukte van belang. Bemanningsleden zijn druk bezig om alles in orde te maken voor vertrek. De laatste lading wordt aan boord gebracht. Op de kade bevinden zich nog heel wat passagiers.

Dit is het moment

En dan klinkt de scheepshoorn indringend. En iedereen weet: dit is het moment om afscheid te nemen en aan boord te gaan. Nog even en het schip maakt zich los van de kade. Nog een laatste keer klinkt daar de scheepshoorn. Bij de loopplank staat de kapitein uitnodigend te wachten. De ogen van de kapitein glijden over de kade. Tot ze blijven rusten op u, op jou, op mij…. Alsof ze je vragen: wat doe je.. blijf je achter of kom je aan boord

Urgentie

Dat is de sfeer die wordt opgeroepen door de woorden waarmee Jezus zijn werk begint. Gods nieuwe wereld is dichtbij. geloof dat goede nieuws. Dit is het moment om je leven te veranderen… Je voelt de urgentie. Indringend, uitnodigend.. Het is dichtbij…Geloof…. Verander…. Dit is het moment…

Na dertig jaar

Dit is het moment… Dat geldt zeker ook voor Jezus zelf. Dertig jaar lang is de zoon van God al op aarde en deelt hij ons menselijk bestaan. Dertig jaar lang blijft Gods zoon in de luwte als zoon van een eenvoudige timmerman in een klein dorpje ergens in de provincie. Dertig jaar lang is Gods zoon onder de mensen. En wat hij doet is kijken, luisteren, vragen stellen, leren, bidden, werken, wachten en zwijgen. Lukas schrijft over die dertig jaren: Jezus groeide op, werd sterk, hij was begiftigd met wijsheid en Gods genade rustte op hem. En dan is de tijd aangebroken. Dan is er dit moment. Het moment waarop Jezus zijn mond opent

Wat is het eerste?

En je vraagt je af: wat is het eerste dat hij zeggen zal. Wat ligt er zo op zijn hart dat hij het als eerste wil zeggen. De eerste woorden van zijn publieke optreden. Die zullen vast iets verraden van zijn programma. Wel, het eerste wat hij zegt is dit: Gods nieuwe wereld is dichtbij. Letterlijk zegt hij: het koninkrijk van God is dichtbij.

Aansluiten bij Johannes

Daarmee sluit Jezus aan bij wat er leeft bij de mensen. Voordat Jezus deze woorden spreekt was Johannes de Doper voor hem uitgetrokken. En die had ook precies deze woorden gesproken. Het koninkrijk, Gods nieuwe wereld is dichtbij

De toon maakt de muziek

Het waren diezelfde woorden geweest. Maar die hadden bij Johannes wel wat anders geklonken. Zijn woorden klonken dreigend en donker, Streng en vlijmscherp. Johannes had vooral gedreigd met Gods oordeel en straf. En net als al die profeten uit eerdere tijden was de boodschap van Johannes één ernstige aansporing om als volk terug te keren naar de wet van God. Dan zou Gods nieuwe wereld komen. Een wereld zonder Romeinse bezetters. Een wereld met een eigen koning uit het vervallen koningshuis van David.

Machtsvertoon

Nu moesten ze knippen en buigen voor Herodes de Grote. Die zijn koningschap vooral uitte in grote bouwprojecten. Ieder bouwproject was een soort van statement. Om de gunst van het Joodse volk te winnen liet hij de tempel herbouwen. En grote monumenten op de graven van de aartsvaders in Hebron. En om zijn trouw aan Rome te uitten bouwde hij nieuwe steden als Ceasarea, Maritima, Sebaste en in de streek waar Jezus opgroeide: Sepphoris en Tiberias. Al die gebouwen en nieuwe steden. Het zijn machtssymbolen. Zo vestig je in die tijd een koninkrijk. Met ijzer, steen en hout.

Andere toon

En je begrijpt iemand als Johannes de Doper wel. Dat hij in het verzet tegen deze intimidatie fel van leer trekt en robuuste en gespierde taal gebruikt. En als de tijd van Johannes voorbij is dan komt daar Jezus uit Nazareth en neemt het stokje van Johannes over. Hij sluit aan bij het onderwijs van de Doper. Spreekt diezelfde woorden. Maar kiest een heel andere toon.

Gods JA

Jezus weet dat angst en dreiging mensen niet verder helpt. En dat volstrekte en perfecte naleving van Gods geboden te hoog gegrepen is en mensen achterlaat met schaamte en schuldgevoel. Jezus kiest een andere toon: Jezus benadrukt niet Gods oordeel maar zijn genade. Niet Gods straf maar Gods vergeving. Niet afwijzing maar ontferming. Niet Gods nee tegen hardnekkige zondaars maar vooral Gods ja voor ieder die zich daarvoor opent

Sjofele rabbi

Gods nieuwe wereld is dichtbij, geloof dat goede nieuws. Je ziet mensen onwillekeurig om zich heen kijken. Dichtbij, hoe zo? Waar dan? Ik zie het niet? Gods nieuwe wereld dichtbij? Het enige wat zij er van zien is de persoon tegenover hen. Een eenvoudige rabbi zonder grote naam. Die net voor het eerst het woord neemt. en zegt: Gods nieuwe wereld is dichtbij. Geloof dat goede nieuws.

Bereikbaar in Jezus

En langzaam dringt het besef door dat Gods nieuwe wereld begint in de gestalte van Jezus van Nazareth. Het goede nieuws is een persoon. Het goede nieuws heeft een naam, een gezicht, een stem. Het is Jezus zelf: Gods JA in persoon. Ja, ik heb je zo lief om wie jij bent. Ja, ik doe niets liever dan je pijn stillen. Ja, ik sta klaar om je zonde en zwakte te vergeven. Ja, ik maak met jouw zo graag een nieuw begin. Mijn eerste en laatste en enige woord voor jou is: JA!

Vanuit het ja

Dat is dus het eerste wat Jezus wil zeggen: God zegt JA! tegen u en jou en mij. Hij reikt ons de hand. En vanuit dat JA! mogen we de kracht en de vrijheid vinden. Om dan ook zelf een slag anders in het leven te staan. En voor het eerst en steeds weer opnieuw Te leren niet te leven vanuit angst of stress. Maar vanuit liefde, warmte, gulheid, vergeving. En zo je leven te veranderen.

één gebed bij je vandaan

Gods nieuwe wereld is dichtbij. Je kunt ook vertalen met: Gods koningschap is dichtbij. Het is eigenlijk maar één gebed bij je vandaan. Het gebed waarin je voor het eerst of opnieuw tegen Jezus zegt. Heer, hier ben ik. Als er bij U voor mij alleen maar JA! is. Dan wil ik me niet langer verschuilen. Dan zeg ik vandaag ook tegen u: JA! Weest u koning van mijn hart. Koning van mijn huis en mijn gezin en koning van mijn hele leven

Omdraaien

De tijd is aangebroken. Dit is het moment om je leven te veranderen. Letterlijk staat er: Dit is het moment om je om te draaien. Daar begint het steeds opnieuw mee. Dat je je eenvoudig steeds opnieuw omdraait en je keert naar God. Die je ontmoet in Jezus de Koning. En je weet: wat ik bij Hem vindt, vind ik nergens anders. Wat ik van hem leer, leer ik van niemand anders. Dit is het moment.

Potentie

Het lijkt zo op het eerste gezicht een tamelijk rustige start van Jezus. Maar er zit in deze paar woorden de potentie om de wereld te veranderen. Om een omwenteling tot stand te brengen. Tegenover het gestamp en gebral van de Herodessen van deze wereld en na de striemende woorden van Johannes opent Jezus een derde weg. Het is de tegenbeweging van Gods nieuwe wereld Die zich sindsdien heeft verspreid tot op de dag van vandaag. Een tegenbeweging van zachte krachten. Een tegenbeweging van onverwoestbare kwetsbaarheid. Ik wil tot slot daarvan een mooi voorbeeld laten zien.

College Tour

U kent wellicht het programma College Tour. In een zaal vol met jongeren, meestal studenten ontvangt presentator Twan Huijs een prominente gast. En vervolgens wordt deze bekende persoonlijkheid. Bevraagd door zowel de presentator als door allerlei studenten. Tussendoor worden wat korte filmpjes getoond. Het levert vaak uiterst boeiende en ontroerende televisie op. Zeker als de gast iemand is die echt iets te vertellen heeft.

Desmond Tutu

De uitzending die op mij de meeste indruk heeft gemaakt was die keer toen de Zuidafrikaanse bischop Desmund Tutu te gast was. U weet, hij was samen met Nelson Mandela één van de leidende figuren in de strijd tegen de apartheid. Met zijn geloof, humor en charme heeft hij hoop geplant in de harten van het Zuidafrikaanse volk.

Waarheid en verzoening

Tutu speelt ook een belangrijke rol in de jaren na de apartheid. Er gebeurt dan in Zuid-Afrika iets wat in de wereldgeschiedenis zelden of nooit zo is vertoond. Je zou verwachten dat de zwarte Zuid-Afrikanen massaal wraak zouden gaan nemen op de blanken. Zij zijn immers tientallen lang getreiterd, geknecht uitgebuit en vernederd. Maar wat er gebeurt is iets heel anders. Er wordt een commissie waarheid en verzoening opgericht. Desmund Tutu wordt er voorzitter van. En wie er heel precies en concreet opbiecht wat hij of zij heeft misdaan Ontvangt er vergeving en vrijspraak. Desmund Tutu ontving de nobelprijs voor de vrede. En wordt de eerste zwarte aartsbischop.

Slotwoord

Zijn hele verdere leven lang heeft hij zich ingezet voor vrede, gerechtigheid en verzoening. En op basis van zijn levenshouding geniet hij wereldwijd aanzien en respect. In 2012 was deze grand old man van inmiddels 81 jaar oud dus te gast in College Tour. Je kon in Deventer de hele avond een speld horen vallen en het hoogtepunt was het moment waarop Desmund Tutu antwoord geeft op de vraag waarmee het programma altijd eindigt: wat is het beste advies dat u deze studenten kunt meegeven? Kijk even mee naar zijn slotwoord.


Presentatie: